نگاهی به تاریخچه اداره معارف مهاباد
در سال 1301ش میرزاسیف قاضی» (سیف القضات)، شاعر و ادیب نامدارکرد به عنوان نخستین رئیس معارف (فرهنگ) ساوجبلاغ مکری منصوب گردید سیفالقضات پس از دو سال جای خود را به قاضی محمد» سپرد و او تا سال 1310ش در این سمت مانده سپس میرزا ابراهیم فرهنگی» و پس از او یوسف شجاعی» تا سال 1312ش و پس از او حسن فیروزیان تا سال 11316عهده دار این مسئولیت بودند. گفتنی است پس از تقسیم آذربایجان بدو استان ایالت شرقی آذربایجان» به مرکزیت تبریز و ایالت غربی آذربایجان» به مرکزیت رضائیه» (ارومیه) در سال 1311ش. از ابتدای مسئولیت حسن فیروزیان تابعیّت معارف مهاباد از تبریز به رضائیه انتقال یافت. سند فوق نامه از سوی آقای حسن فیروزیان نماینده اداره مهاباد به اداره معارف و اوقاف و ولایت غربی آذربایجان در سال 1315ش میباشد.
منابع: مرکز اسناد و آرشیو بنیاد ایران شناسی شعبه آذربایجان غربی
کتابها: خادم علما. علی، نگاهی به تاریخ آموزش و پرورش شهرستان مهاباد از ابتدا تا تاریخ 1357ش / 1979.م ، علی خادم علما و نگاهی به تاریخ مهاباد ، سیّد محمّد صمدی، آذربایجان غربی در آیینه تقسیمات ، محمدرضا محمد قلیزاد
ضرب سکه در خوی در دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار
در سکه های دوره اسلامی نقوش انسان و حیوان که قبل از آن در ضرب سکه ها متداول بود، حذف گردید و این روند تا در دوران سلطنت فتحعلی شاه ادامه داشت. با ضرب تصویر فتحعلی شاه روی سکه، مجدد نقوش صور انسانی ظهور یافت. در این دوره برای ضرب سکه، از شیوۀ های رایج در دوران صفویه و بعد از آن دوره نادرشاه افشار استفاده گردید. این بدین معناست که بر روی سکه نام و القاب شاه و یا اشکالی به شکل حیوانات (نمادین) و در پشت آن، محل ضرب سکه را حک می کردند. عکس فوق سکه از جنس مس در سال 49 م / 1228 ق در دوران حاکمیت جهانگیرمیرزا پسر عباس میرزا نایب السلطنه در خوی می باشد. در طرف دیگر سکه نماد حک شده میتواند بیانگر وجود شکارگاه‌های زیاد در خوی باشد.
منبع: مرکز اسناد و آرشیو عکس بنیاد ایران شناسی شعبه آذربایجان غربی
اخبار ایران شناسی:
پانزدهمین ویژه برنامه ادبی گوءروش» بمناسبت نکوداشت نویسنده و پژوهشگر ادبی معاصر ارومیه، جناب آقای حسین غفاری با همکاری حوزه هنری استان آذربایجانغربی و بنیاد ایران شناسی شعبه اذربایجان غربی روز چهار شنبه 20 آذر 1398 ساعت 17 در سالن اجتماعات حوزه هنری انقلاب اسلامی آذربایجان غربی برگزار خواهد شد. از علاقه مندان جهت شرکت در این بزرگداشت دعوت به عمل می آید.
روابط عمومی بنیاد ایران شناسی شعبه آذربایجان غربی
نگاهی به تاریخچه دبستان ملی ناموس در ارومیه
دبستان ملی دخترانه ناموس» در سال 1304ش به همّت خانم بتول رضائی» در ارومیه تأسیس گردید. این مدرسه در بدو تأسیس از اعانۀ شیر و خورشید ، سپس از بودجه دولتی و بعدها با شهریه دانشآموزان اداره میشد این دبستان تا چند دهه در ارومیه (رضائیه)به فعالیت خود ادامه داد. طبق سند دبستان ناموس در سال 1310 ماهانه 400 ریال به عنوان اعانه از طرف وزارت فرهنگ دریافت کرده بود .سند فوق صورت اسامی کارمندان دبستان ناموس و پرداختی دو درصدی آنها در فروردین ماه سال 1328ش می باشد. خانمها زیبنده شورائی، فاطمه رضائی، بتول تهرانچیان، مهرانگیز سیدپیران، معصومه مبارک، حوریه شورائی و فاطمه نشاطی کارمندان این دبستان بودند.
منبع: مرکز اسناد و آرشیو عکس بنیاد ایران شناسی شعبه آذربایجان غربی با سپاس از آقای احمدپور اشنوی
کتابها: دهقان، علی. سرزمین زردشت (رضائیه)- نگاهی به تاریخ آموزش و پرورش ارومیه (حسین غفاری)
نگاهی کوتاه به تاریخچه محله مهدی القدم ارومیه
این محله در ناحیه ی غربی شهر ارومیه قدیم قرار داشت که هم اکنون با وسعت شهر در محدوده ی مرکزیت شهر ارومیه واقع شده است. این محله در میان محلات نوگچر و عسگرخان قرار دارد و از قدیم محل ست آشوری ها ، ارامنه و مسلمانان بوده است. وجود اماکن مذهبی در این محله زیبایی خاصی به آن بخشیده است. گفتنی است وجه تسمیه محله مهدی القدم، از مسجدی به همین نام است که از قدیم برای مسلمانان جایگاه ویژه ای داشته و دارد. عکس فوق از همین محله از آنتوان سوروگین، عکاس گرجی-ارمنی در عصر ناصری می باشد. در این عکس آنتوان، نام ارومیه را با مداد به زبان فرانسوی نوشته است.
منبع: مرکز اسناد و آرشیو بنیاد ایران شناسی شعبه آذربایجان غربی
دومین همایش بین‌المللی تاریخ پزشکی در ایران و اسلام»، از پنجم تا هشتم آذرماه جاری در دانشکده طب ایرانی برگزار خواهد شد. به گزارش روابط عمومی بنیاد ایرانشناسی، بدنبال طرحهای ایرانشناسانه برای معرفی خدمات علمی و تاریخی ملت ایران از گذشته دور تاکنون، آخرین نشست کمیسیون برنامه‌ریزی شورای فام (فرهنگ، آداب و میراث پزشکی) فرهنگستان علوم پزشکی ایران، سیزدهم آبانماه ۱۳۹۸ در بنیاد ایرانشناسی برگزار شد و بر این اساس، بنیاد ایرانشناسی نیز با این همایش بین‌المللی همراه خواهد بود.
خاطر نشان میسازد، از محورهای اصلی این همایش طب ایرانی»، تاریخ پزشکی در ایران باستان» و تاریخ پزشکی عصر طلایی اسلام» میباشد.
همایش بین‌المللی جایگاه زن در تمدن ایران و اسلام»،
بهمت بنیاد ایرانشناسی و با همکاری کمیسیون ملی یونسکو- ایران، پنجم و ششم اسفندماه ۱۳۹۸، در بنیاد ایرانشناسی برگزار میشود.
به گزارش روابط عمومی بنیاد ایرانشناسی، امروزه زن علاوه‌بر کارکرد اصلی‌اش در کانون خانواده، دارای نقشها و کارکردهای اصلی دیگری در حوزههای مسئولیتهای اجتماعی، تعلیم و تربیت فرزندان و تأثیر آن بر آینده جوامع، مهارتهای علمی، فناوری، اقتصادی و کارآفرینی میباشد. همچنین اسلام نگاه ویژه‌ای به جایگاه و کرامت زن دارد و الگوهای کاملی از زن نمونه را همچون حضرت فاطمه(س)، حضرت خدیجه(س) و حضرت زینب(س)، به جوامع بشری عرضه میدارد. بعلاوه جایگاه و کرامت ن در ایران دوران باستان بگونه‌ای بوده که علاوه‌بر حفظ حجاب، متانت و کرامت زن در آن دوران، ایفای نقش در کارکرد اصلی و محوریش خانواده»، بعضاً فرمانهای حکومتی با رأی و نظر ایشان صادر میشده است. با توجه به این موارد، هرچند در برخی زمینه‌ها حقوق ن با چالشهایی روبه‌رو بوده و نیازمند آسیب‌شناسی و رفع تبعیضها از حقوق ن و رسیدن به عدالت جنسیتی میباشیم، بنیاد ایرانشناسی مناسب دید تا بمناسبت ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) و بزرگداشت مقام زن همایشی را با عنوان جایگاه زن در تمدن ایران و اسلام» ترتیب دهد و در آن از صاحبان اندیشه در حوزههای گوناگون امور ن دعوت بعمل آورد تا به ارائه آخرین پیشنهادات و راهکارهای خود در معرفی صحیح نقش ن در جامعه و نیز رفع تبعیضهای جنسیتی و موانع حقوقی، بر اساس معیارهای ایرانی و اسلامی پرداخته شود.بر این اساس، این همایش دارای فراخوان ارسال مقاله در سه محور اصلی با موضوعهای جایگاه زن در آفرینش و تکوین»، نقش ن در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی» و ن و مطالعات آینده‌پژوهی در عرصه علم و فناوری در کشورهای اسلامی و کشورهای غربی» میباشد. محورهای این همایش بشرح زیر میباشد:
۱. جایگاه زن در آفرینش و تکوینزن در تاریخ تمدن ایران پیش از اسلام زن در تاریخ تمدن ایران پس از اسلام و در جهان‌بینی اسلامی زن در جوامع دیگر
۲. نقش ن در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی ن در دستیابی به صلح و پیشرفت پایدار با تکیه بر تاریخ و تمدن ایران و اسلام ن در احیاء و ترویج میراث فرهنگی ناملموس ن: خودمراقبتی، خودباوری ن در تحکیم بنیان خانواده ن در اقتصاد خلاق، کارآفرینی و مسئولیت اجتماعی
۳. ن و مطالعات آینده‌پژوهی در عرصه علم و فناوری، در کشورهای اسلامی و کشورهای غربین در رسانه‌ها و فضای مجازی: فرصت‌ها و تهدیدها
خاطر نشان میسازد، مهلت ارسال چکیده مقالات جهت شرکت در همایش تا پانزدهم دیماه سالجاری و مهلت ارسال اصل مقالات تا ۱۵ بهمن‌ماه میباشد. علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانند با دبیرخانه همایش با شماره‌های ۸۸۶۰۸۷۷۹_۰۲۱ و ۳۱۶۷۰۱۷_۰۹۱۰ تماس بگیرند و یا با رایانامه of.pr@iranology.ir» مکاتبه نمایند.
مغازه قند فروشی در ارومیه در دوره ناصری
باز شدن دروازه هاي ايران به روي محصولات وارداتي و ايستايي نسبي شيوه هاي توليدي در ايران، سبب شد تا برخي واحدهاي صنعتي مانند قندی یزدی رفته رفته از ميدان خارج شوند. ازجمله مواردي كه بيشترين غلبه را بر بازار ايران در اين دوره داشته قند و شكري بود كه از اروپا وارد ميشد. شكر و چاي از روسيه و فرانسه وارد ایران و بطع آن وارد ارومیه میشد چرا که ارومیه یکی از دروازه های ورودی به اروپا محسوب می شد. اواخر قرن نوزدهم بخاطر گسترش اعتياد عموم مردم به چاي سهم قند و شكر و چاي رفته رفته افزايش يافت و به حدود يك سوم كل واردات رسيد. عکس فوق مغازه قند فروشی و مواد عذایی در ارومیه در زمان ناصرالدین شاه می باشد.
منابع: مرکز اسناد و آرشیو عکس بنیاد ایران شناسی شعبه آذربایجان غربی
و کتابها: سيف،احمد ( 1387 ). قرن گم شده جامعه و اقتصاد ايران در قرن نوزدهم. تهران: ني
اشرف، احمد( 1359 ). موانع تاريخي رشد سرمايه داري در ايران، تهران: زمينه.
نقشه سرحد سلماس و خوی و قطور و قراعینی در دوره قاجار
مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه ایران
نقشه نگار این سند نامعلوم است. به نظر می رسد این نقشه اقتباسی از نقشه فرانسوی CARTE DELA FRONT IER-PERSANE» که در 70م ترسیم شده است، باشد. این نقشه از دقت ترسیمی درست تر و بهتر برخوردار است، این دقت در نتیجه محاسبات پیمایشی مهندسین ایرانی میباشد. گفتنی است در گوشه سمت راست بالای سند می توان خوی» را تشخصیص داد که در موازات آن به سمت غرب قطور» نیز معلوم است و سلماس» در سمت جنوبی نقشه دیده می شود.مقیاس اندازه گیری در این نقشه مایل(میل) است.
منبع: مرکز اسناد و آرشیو عکس بنیاد ایران شناسی شعبه آذربایجان غربی
و کتاب: اطلس تاریخی نقشه ها و تصویرهای جغرافیایی آذربایجان ، امیر هوشنگ انوری
درباره این سایت